B09B

February 14, 2016

Mimo że upłynęło prawie 30 lat, góra lodowa B9 wciąż sieje śmierć i zniszczenie na Oceanie Południowym.

Mapa Antarktydy z zaznaczonymi lodowcami szelfowymi. Szelf Rossa jest widoczny na dole, lodowiec Mertza, w okolicach którego znajduje się obecnie B09B, jest widoczny w prawym dolnym rogu. Źródło: NASA/JPL-Caltech/UC Irvine/Columbia University.

B9 oderwała się od lodowca szelfowego Rossa — spływającej do oceanu tafli lodu o długości 800 kilometrów — w październiku 1987 roku [1]. Miała wtedy trochę ponad 150 kilometrów długości i 35 km szerokości, i była jedną z największych zaobserwowanych (choć nie największą) górą lodową.

Zdjęcie wykonane przez satelitę Landsat-4 28 listopada 1987 roku, niedługo po oderwaniu się B9. Źródło: U.S. Geological Survey.

Przez pierwszych kilkanaście miesięcy B9 dryfowała po Morzu Rossa, pokonując średnio kilka kilometrów dziennie.

Podróż B9 przez Morze Rossa. Źródło: Keys, et al. (1990).

W sierpniu 1989 opuściła Morze Rossa i popłynęła dalej na zachód, ulegając po drodze powolnemu rozpadowi. W połowie 1992 roku największy fragment oryginalnej góry, oznaczony kodem B09B (o wymiarach 100x30km), dotarł do Wybrzeża Jerzego V, i tam już utknął na 17 lat.

Ponownie świat usłyszał o B09B w 2010 roku, kiedy uwolniła się z mielizny, przepłynęła kolejne 100 kilometrów, i staranowała jęzor lodowcowy Mertza, odrywając jego spory kawałek.

Geometria zderzenia B09B z lodowcem Mertza. Czerwony: lokalizacja przed zderzeniem, niebieski: obecna lokalizacja B09B (CB - Commonwealth Bay). Źródło: Tamura, et al. (2012).

W swojej nowej lokalizacji B09B przyczyniła się do zagłady dużej kolonii pingwinów [2], oraz przeszkodziła w obchodach stuletniej rocznicy Australijskiej Ekspedycji Antarktycznej. Naukowcy podejrzewają też, że zaburza formowanie się Antarktycznych Wód Dennych (AABW), będzie miała zatem wpływ na globalną cyrkulację termohalinową i klimat w kolejnych dekadach [3].

Całkiem nieźle jak na jedną kostkę lodu.

Timelapse B09B z ostatnich kilku lat, na podstawie zdjęć MODIS wykonanych przez satelitę Aqua od 4 kwietnia 2012 do 12 lutego 2016 roku. Czarne klatki odpowiadają okresom nocy polarnej na półkuli południowej, kiedy powierzchnia ziemi jest słabo oświetlona.

Cytowana literatura

1. Keys, et al. (1990) The calving and drift of iceberg B-9 in the Ross Sea, Antarctica. 2. Wilson, et al. (2016) The impact of the giant iceberg B09B on population size and breeding success of Adélie penguins in Commonwealth Bay, Antarctica. 3. Tamura, et al. (2012) Potential regime shift in decreased sea ice production after the Mertz Glacier calving.